"Nun lugar chamado Mandouro vivían dúas irmás. Vivían soas, nunha casa terreña que lles deixaran os pais. Dende esa casa víase o mar e os moitos navíos que alí viraban de Europa para os mares do sur. Unha irmá chamábase Vida e a outra Morte. Eran dúas boas mozas, garridas e alegres.
(...) O caso é que as dúas irmás levábanse moi ben. Como tiñan moitos pretendentes, fixeran un xuramento: Podían mocear, mesmo teren aventuras con homes, pero non separarse nunca. E cumpríano a fe. Os días de festa baixaban xuntas ao baile, a un lugar que chaman Donaire, onde acudía toda a mocidade da bisbarra. para chegaren alí, tiñan que pasar unhas terras de marisma, con moito lamazal, e que se coñecía por Fronteira. As dúas irmás ían coas zocas postas e levaban nas mans os zapatos. Os de morte eran brancos e os de Vida, negros.
(...) O que facían as dúas irmás facíano en realidade todas as mozas. Ían con zocas e cos zapatos na man, para telos limpos á hora de danzar. Así que se xuntaban na porta do baile ben, ben, un cento de pares de zocas, como barquiñas nun areal. Os mozos, non. Os mozos ían dacabalo. E facían moitos adornos nas cabalgaduras ao chegaren e ao marcharan, sobre todo ao chegar, para impresionar as mozas. E así pasaba o tempo. As dúas irmás ían ao baile, tiñan os seus quereres, pero sempre, tarde ou cedo, volvían á casa.
Unha noite, noite de moita invernada, houbo un naufraxio. Porque este, como sabedes, era e é un país de moitos naufraxios. Pero aquel foi un naufraxio moi especial. O barco chamábase Palermo e ía cargado de acordeóns. Mil acordeóns embalados en madeira. A tempestade fundiu o barco e arrastrou o cargamento cara á costa. O mar, cos seus brazos de estibador entolecido, esnaquixou as caixas e foi levando os acordeóns para as praias. Toda a noite soaron os acordeóns con melodías, claro, máis ben tristes. Era unha música que entraba polas fiestras, empuxada polo vendabal. Como toda a xente da bisbarra, as dúas irmás espertaron e tamén a escoitaron estarrecidas. Pola mañá, os acordeóns xacían nos areais como cadáveres de instrumentos afogados. Todos resultaron inservibles. Todos menos un. Encontrouno un mozo pescador nunha furna. Pareceulle tal sorte que aprender a tocalo. Era xa un mozo alegre, con moita chispa, pero aquel acordeón caeulle nas mans como unha gracia. A irmá Vida namorouse tanto del no baile que decidiu que aquel amor valía máis có vínculo coa súa irmá. E fuxiron xuntos, porque Vida sabía que Morte tiña un xenio do demo e que podía ser moi vingativa. E abofé que o era. Nunca llo perdoou. Por iso vai e vén polos camiños, sobre todo as noites de trebodada, para nas casas onde hai zocas na porta, e a quen atopa pregúntalle: Sabes dun mozo acordeonista e da puta da Vida? E a quen pregunta, por non saber, lévao por diante."
(Fragmento de "O lapis do carpinteiro" de Manuel Rivas)
